Talasi eksplozivnih pejdžera vjerovatno nisu rezultat sajber ratovanja, već su najvjerovatnije dio ogromne obavještajne operacije.
Masovni napad na stotine operativaca Hezbolaha i njihovih saradnika putem eksplodirajućih pejdžera vjerovatno je bio kulminacija složene obavještajne operacije koja je trajala mjesecima, prema analizi magazina Rolling Stone zasnovanoj na slikama i video snimcima povezanim s napadom.
Više od 4.000 ljudi je povrijeđeno u talasima eksplozija, a najmanje 11 smrtnih slučajeva je potvrđeno, izjavio je libanski ministar zdravlja Firass Abiad na televizijskoj konferenciji za novinare. On je dodao da je povrijeđeno najmanje jedno dijete, a bolnice su bile preplavljene pacijentima. Hezbolah je za napade optužio Izrael.
Kako su se vijesti o povredama izazvanim eksplodirajućim pejdžerima širom Bejruta i južnog Libana počele širiti, tako su se širile i glasine da su operativci Hezbolaha bili meta sajber operacije dizajnirane da natjera baterije korištene u sigurnosnim komunikacijskim uređajima da “eksplodiraju”.
Video snimci eksplodirajućih uređaja ukazuju na to da efekat najvjerovatnije nije postignut hakovanjem ili sajber operacijom, tvrdi izvor iz SAD-a — što je u skladu s ranijim iskustvima ovog reportera s municijom i naprednom vojnom obukom u oblasti eksploziva i elektrotehnike.
Umjesto toga, vjerovatnije je da je neka obavještajna organizacija presrela uređaje — čiji ostaci odgovaraju tipu Motorola pejdžera — u nekom trenutku prije isporuke i prepravila ih postavljanjem unutrašnjeg eksploziva dizajniranog da se aktivira na daljinu. Operativci Hezbolaha koriste pejdžere jer se, u teoriji, šifrirane poruke poslane na i sa tih uređaja teže presreću i dešifruju od glasovnih komunikacija ili aplikacija za slanje poruka na pametnim telefonima.
Reuters je izvijestio da su eksplozivni uređaji unijeti u Liban u posljednjih nekoliko mjeseci, pozivajući se na tri sigurnosna izvora.
Izraelske obavještajne službe su najvjerovatniji izvor ovakve operacije, jer posjeduju resurse, motivaciju i potrebno iskustvo za njeno sprovođenje.
“Izraelci bi morali prepraviti stvarne pejdžere sa malim komadom DetaSheet-a [plastični eksploziv] i ravnim detonatorom mostne žice, te ih zatim ubaciti u lanac snabdijevanja Hezbolaha”, kaže izvor iz SAD-a, koji ima stručnost u eksplozivima i specijalnim operacijama, nakon što je pregledao video snimke eksplozija i fotografije ostataka pejdžera za koje se tvrdi da su izvor eksplozija. “Čak i samo eksplodirajući detonator mostne žice može prouzrokovati štetu — to je poput kapisle, samo male i ravne.”
Iako pejdžeri i drugi mali komunikacijski uređaji imaju interne baterije, bilo AA, AAA ili male punjive litijum-jonske ćelije, sami po sebi nemaju fizičke karakteristike potrebne za izazivanje eksplozija kakve su prikazane na video snimcima — bez obzira koliko napredan “haker” mogao biti.
Razlika između “eksplozije” uzrokovane toplinskom havarijom litijum-jonske baterije i brze detonacije čak i male količine vojnog plastičnog eksploziva je značajna: Prva je iznenadni plamen, dok je druga sličnija prasaku velike petarde.
Postoji razlog zašto je dozvoljeno nositi pametni telefon u avionu uprkos (rijetkoj) mogućnosti toplinske havarije: To je zato što litijum-jonska baterija ni približno nema eksplozivne karakteristike kao Pentaeritritol tetranitrat (PETN) ili heksogen (RDX), dva najčešća sastojka koja se koriste u industrijskim i vojnim eksplozivima. Takvi eksplozivi izazivaju “detonacije visokog reda”, šaljući udarne valove koji se šire brzinama mjerenim u hiljadama metara u sekundi.
Iako toplinska havarija baterije može biti opasna, i rezultirajući iznenadni i snažni plamen može izazvati povrede i materijalnu štetu, taj proces nije sličan vrsti detonacije viđene na snimcima eksplozija u Libanu.
Moguće je da su oni koji su dodali eksploziv u pejdžere bili sposobni da ih aktiviraju daljinskim pregrijavanjem baterije — PETN eksplodira na temperaturi od 215º Celzijusa (419º Farenhajta).
Izrael zaista posjeduje kapacitete za izvođenje sajber napada usmjerenih na onemogućavanje infrastrukture ili oštećenje fizičkih uređaja, što je najpoznatije demonstrirano u zajedničkoj američko-izraelskoj operaciji s malverom Stuxnet iz perioda 2009-2010. Stuxnet je bio usmjeren na iranski nuklearni program i čini se da je bio specifično ciljan na centrifuge korištene u postrojenju za obogaćivanje urana u Natanzu.
Ali Izrael također ima historiju izvođenja ciljanih napada na svoje neprijatelje korištenjem diskretnih eksplozivnih uređaja. Među najpoznatijim bio je atentat na Hamasovog bomb-majstora Jahju Ajaša — poznatog pod nadimkom “Inženjer”, počasnim ratnim imenom često dodjeljivanim produktivnim bomb-majstorima u arapskom svijetu — u januaru 1996. godine na Zapadnoj obali.
Ajaš je ubijen kada je Šin Bet, jedna od izraelskih obavještajnih službi, detonirala 15 grama eksploziva RDX koji su postavili u mobitel koji je koristio. Eksplozija, aktivirana daljinski kada je potvrđeno da Ajaš razgovara na telefon, ubila ga je na licu mjesta.
